Spis inwentarza spadkowego – co musisz wiedzieć?

Spis inwentarza spadkowego – co musisz wiedzieć?

Spis inwentarza spadkowego – co musisz wiedzieć?

Spis inwentarza spadkowego jest jednym z istotnych elementów procedury spadkowej. Pełni on kluczową rolę w ochronie interesów spadkobierców oraz wierzycieli zmarłego. W artykule przedstawimy szczegółowo, czym jest spis inwentarza spadkowego, jak się go sporządza, jakie są różnice między spisem inwentarza a wykazem inwentarza oraz jakie koszty i czas wiążą się z przeprowadzeniem tej procedury.

Na czym polega spis inwentarza spadkowego?

Spis inwentarza to urzędowy dokument, który obejmuje majątek spadkodawcy oraz długi spadkowe, z przedstawieniem wartości każdego z nich. Spis inwentarza pełni ważną funkcję ochronną dla spadkobierców. Umożliwia on dokładne określenie masy spadkowej oraz ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości aktywów spadkowych. Dzięki spisowi inwentarza, spadkobiercy mają pewność, że nie będą odpowiadać własnym majątkiem za ewentualne zobowiązania zmarłego, jeśli wartość długów przewyższa wartość spadku.

Wniosek o spis inwentarza

Wniosek o wydanie postanowienia o sporządzeniu spisu inwentarza, zgodnie z art. 637 § 1 k.p.c.  może złożyć:

1. osoba, która uprawdopodobni, że jest spadkobiercą;
2. osoba, która uprawdopodobni, że jest uprawniona do zachowku;
3. osoba, która uprawdopodobni, że jest zapisobiercą;
4. wykonawca testamentu, który powinien legitymować się zaświadczeniem, wydanym przez sąd lub notariusza potwierdzającym, że jest wykonawcą testamentu;
5. tymczasowy przedstawiciel;
6. wierzyciel, mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy.

Podmiotami uprawnionymi do żądania sporządzenia spisu inwentarza są także prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Skarb Państwa działający przez właściwy urząd skarbowy.

Wniosek o spis inwentarza powinien zawierać:

• oznaczenie komornika / sądu
• dane osoby, której dotyczy (imię, nazwisko, adres zamieszkania, nr PESEL);
• dane uczestników postępowania (wszystkich spadkobierców, wykonawcę testamentu, kuratora spadku, zarządcę tymczasowego);
• tytuł „Wniosek o dokonanie spisu inwentarza”;
• wskazania uprawnienia do złożenia wniosku (np. testament)
• dokładny spis wszystkich składników wchodzących do majątku;
• o wyborze komornika (w przypadku złożenia wniosku do komornika).

Procedura sporządzania spisu inwentarza

Procedura sporządzania spisu inwentarza rozpoczyna się od złożenia wniosku o spis inwentarza do właściwego sądu rejonowego. Po złożeniu wniosku, sąd wydaje postanowienie o sporządzeniu spisu i zarządza ogłoszenie o spisie inwentarza, które zamieszcza się na stronie internetowej oraz tablicy ogłoszeń sądu. Na postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza przysługuje zażalenie. W przypadku braku złożenia zażalenia, postanowienie uprawomocnia się i podlega wykonaniu przez komornika, w którego okręgu znajdują się rzeczy wchodzące do spisu inwentarza. O terminie przeprowadzenia spisu inwentarza, komornik zawiadamia wnioskodawcę oraz uczestników postępowania.

Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza może także zostać złożony bezpośrednio u komornika. Wówczas, komornik po otrzymaniu takiego wniosku, przystępuje do jego sporządzenia oraz zawiadamia sąd spadku, który wydaje postanowienie w przedmiocie spisu inwentarza.

Podczas spisu, komornik sporządza szczegółowy protokół, w którym wymienia wszystkie składniki majątku, ich wartość rynkową oraz ewentualne długi zmarłego. Protokół ten jest następnie przekazywany do sądu, który decyduje o jego zatwierdzeniu.

Warto zaznaczyć, że spis inwentarza spadkowego nie obejmuje jedynie aktywów, ale także pasywa, czyli długi zmarłego. Dzięki temu, spadkobiercy mogą dokładnie ocenić, jakie zobowiązania przejmują wraz z majątkiem spadkowym.

Ile kosztuje spis inwentarza?

Na koszty sporządzenia spisu inwentarza składają się: opłata sądowa od wniosku o sporządzenie spisu inwentarza – 100,00 zł oraz stała opłata u komornika w wysokości 400 zł.

Ile trwa spis inwentarza przez komornika?

Czas trwania sporządzania spisu inwentarza przez komornika może różnić się w zależności od złożoności majątku oraz lokalizacji składników spadkowych. W prostych przypadkach, gdzie majątek spadkowy jest dobrze udokumentowany i zlokalizowany w jednym miejscu, spis inwentarza może zająć od kilku dni do kilku tygodni.

Jednakże, w przypadkach bardziej skomplikowanych, gdzie majątek jest rozproszony, trudno dostępny lub wymaga szczegółowej wyceny, spis inwentarza spadkowego może trwać nawet kilka miesięcy. Istotne jest, aby spadkobiercy aktywnie współpracowali z komornikiem i dostarczali mu wszelkie niezbędne informacje i dokumenty, co może znacząco przyspieszyć cały proces.

Spis inwentarza a wykaz inwentarza

Złożenie wniosku o spis inwentarza nie jest obowiązkowe. Osoby zainteresowane mogą zamiast tego sporządzić wykaz inwentarza, co jest procedurą prostszą i mniej kosztowną. Wykaz inwentarza może złożyć spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu. Należy jednak pamiętać, że wykaz inwentarza, w przeciwieństwie do spisu, nie ma mocy urzędowej i nie zapewnia takiej samej ochrony.

Sporządzenie wykazu inwentarza, polega na samodzielnym spisaniu wszystkich aktywów i pasywów spadkowych na specjalnym formularzu, dostępnym w sądach lub urzędach skarbowych, czy na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Wykaz inwentarza może zostać złożony wspólnie przez więcej niż jednego spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego lub wykonawcę testamentu. Wykaz może zostać złożony w sądzie albo przed notariuszem. W sytuacji, gdy składany jest przed notariuszem, zostaje on objęty protokołem.

Podsumowanie

Spis inwentarza to istotny dokument w procesie spadkowym, który zapewnia spadkobiercom ochronę przed nieznanymi długami zmarłego. Sporządzenie spisu inwentarza, mimo że wiąże się z pewnymi kosztami i formalnościami, może okazać się niezbędne, aby uniknąć ryzyka odpowiedzialności za długi przewyższające wartość majątku spadkowego. Wybór między spisem a wykazem inwentarza powinien być dokonany po dokładnym zrozumieniu różnic między tymi procedurami i ich konsekwencji prawnych.

Najczęściej zadawane pytania

Czy sporządzenie spisu inwentarza jest obowiązkowe?

Nie, sporządzenie spisu inwentarza nie jest obowiązkowe. Spadkobiercy mogą zdecydować się na wykaz inwentarza, który jest prostszą i mniej kosztowną alternatywą, ale nie zapewnia takiej samej ochrony prawnej.

Ile kosztuje sporządzenie wykazu inwentarza?

Sporządzenie wykazu inwentarza i złożenie go w sądzie jest bezpłatne. Jeśli wykaz inwentarza składany jest przed notariuszem, konieczne będzie uiszczenie opłaty za sporządzenie protokołu.

Kiedy warto zdecydować się na sporządzenie spisu inwentarza?

Spis inwentarza warto sporządzić, gdy istnieje ryzyko zadłużenia majątku spadkowego, gdy spadkobiercy nie mają pełnej wiedzy o spadku, lub gdy występują spory pomiędzy spadkobiercami lub wierzycielami.

Czy mogę samodzielnie sporządzić spis inwentarza?

Nie, spis inwentarza musi być sporządzony przez komornika. Jeśli jednak wolisz sporządzić dokument samodzielnie, możesz przygotować wykaz inwentarza, który jest prostszą formą, ale nie ma mocy urzędowej.

Czy spis inwentarza można zaktualizować po jego sporządzeniu?

Tak, jeżeli po sporządzeniu spisu inwentarza zostaną odkryte nowe składniki majątku lub długi zmarłego, możliwe jest jego uzupełnienie. W takim przypadku konieczne będzie ponowne zgłoszenie sprawy do komornika.