Powołanie do wojska 2022. Pobór do wojska rezerwistów w Polsce

Powołanie do wojska 2022. Pobór do wojska rezerwistów w Polsce

Powołanie do wojska 2022

Siły Zbrojne RP rozpoczęły wysyłanie wezwań do rezerwistów w Polsce. Zgodnie z art. 85 Konstytucji RP, każdy obywatel ma obowiązek bronić Ojczyzny (Powszechny obowiązek obrony RP). Pomimo faktu, iż od 12 lat obowiązkowy pobór do wojska jest zawieszony, to nadal każdy dorosły obywatel po ukończeniu 18 roku życia ma obowiązek stawienia się przed komisją lekarską. Aktualnie, dla większości osób jedynym kontaktem z wojskiem jest udział w komisji lekarskiej, po której przez dłuższy czas nie następuje powołanie do wojska. Po komisji osoba podlegająca obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej, ale niepowołana do jej odbycia, zostaje na ogół przeniesiona do rezerwy jako „osoba przeniesiona do rezerwy niebędąca żołnierzem rezerwy”. Odrębną kategorię stanowią osoby podlegające czynnej służbie wojskowej, które zostały przeniesione do rezerwy z odbyciem przeszkolenia wojskowego (służba zasadnicza, służba przygotowawcza, jak i również np. byli żołnierze zawodowi). To właśnie w ich przypadku powołanie do wojska jest najbardziej prawdopodobne.

Pobór do wojska żołnierzy rezerwy

Pobór do wojska może mieć miejsce w ramach powołania rezerwistów na ćwiczenia lub też powołania rezerwistów do okresowej służby wojskowej. Powołanie do wojska może otrzymać każdy żołnierz przeniesiony do rezerwy posiadający przydział moblizacyjny. Niezależnie od tego, czy mieszka za granicą czy w Polsce, prowadzi  działalność gospodarczą, jest adwokatem, radcą prawnym, czy pracuje na etacie, czy też jest bezrobotnym.

O możliwości powołania do wojska na ćwiczenia wojskowe, bądź też do okresowej służby wojskowej mówi art. 100 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej:

[art. 100  ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej]
1. Obowiązek służby wojskowej żołnierzy rezerwy w czasie pokoju polega na odbywaniu ćwiczeń wojskowych oraz pełnieniu okresowej służby wojskowej.
1a. Obowiązek służby wojskowej w czasie pokoju osób przeniesionych do rezerwy niebędących żołnierzami rezerwy polega na odbywaniu ćwiczeń wojskowych.

Zgodnie z powyższym przepisem, w czasie pokoju żołnierz rezerwy może zostać powołany do okresowej służby wojskowej lub ćwiczeń wojskowych. Z kolei osoby przeniesione do rezerwy i niebędące żołnierzami rezerwy spełniają swój obowiązek służby wojskowej poprzez odbycie ćwiczeń wojskowych.

Powołanie rezerwistów na ćwiczenia

Powołanie do wojska najczęściej dotyczy powołania rezerwistów na ćwiczenia. Pobór do wojska odbywa się wówczas w ten sposób, że wojskowy komendant uzupełnień za pomocą karty powołania dokonuje powołania żołnierza rezerwy do odbycia ćwiczeń wojskowych. Doręczenie karty powołania powinno nastąpić nie później niż na 14 dni przed dniem stawienia się do czynnej służby wojskowej określonym w tej karcie. Terminu tego nie stosuje się jednak m.in. w sytuacji, gdy ćwiczenie wojskowe jest przeprowadzane w trybie natychmiastowego stawiennictwa.

Ćwiczenia wojskowe żołnierzy rezerwy odbywają się w jednostkach wojskowych, związkach organizacyjnych, a także  w innych jednostkach organizacyjnych podporządkowanych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, wykonujących zadania w zakresie spraw mobilizacyjnych oraz szkolenia żołnierzy rezerwy, jeżeli jednostkami tymi kierują lub w celu wykonywania tych zadań w jednostkach tych pełnią czynną służbę wojskową żołnierze zawodowi.

Powołanie rezerwistów do okresowej służby wojskowej

Pobór do wojska na okresową służbę wojskową może nastąpić m.in. sytuacjach uzasadnionych potrzebami obrony państwa, potrzebami Sił Zbrojnych albo potrzebami zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków. O tym, że żołnierz rezerwy może zostać powołany do wojska w ramach okresowej służby wojskowej, stanowi art. 108 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Sytuacja na sąsiedniej Ukrainie może być uznana za przypadek uzasadniający pobór do wojska potrzebami obrony państwa, czy też potrzebami Sił Zbrojnych.

[art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej]
Okresową służbę wojskową pełni się w przypadkach uzasadnionych potrzebami obrony państwa, potrzebami Sił Zbrojnych lub zarządzania kryzysowego, zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działań antyterrorystycznych, ochrony mienia, akcji poszukiwawczych oraz ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego, oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwiania, a także wykonywania zadań przez Siły Zbrojne poza granicami państwa.

Pobór do wojska – wiek i zdrowie

Powołania do wojska nie otrzyma osoba, która na komisji lekarskiej otrzymała kategorię E. Kategoria E oznacza osobę trwale i całkowicie niezdolną do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Ponadto, należy pamiętać, że obowiązkowi służby wojskowej podlegają obywatele polscy w określonym wieku, to jest począwszy od dnia, w którym kończą 18 lat życia, do końca roku kalendarzowego, w którym kończą pięćdziesiąt pięć lat życia, a posiadający stopień podoficerski lub oficerski – sześćdziesiąt trzy lata życia. Wiek poboru do wojska jest więc ściśle określony. Ponadto zgodnie z art. 85 ust. 3 Konstytucji RP, obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być obowiązany do służby zastępczej na innych zasadach, określonych w ustawie.

Pobór do wojska kategorie

O kwalifikacji do służby wojskowej orzeka Powiatowa Komisja Lekarska. Przydziela ona jedą z 4 kategorii – od A do E:
kategoria A – zdolny do czynnej służby wojskowej, co oznacza zdolność do odbywania lub pełnienia określonego rodzaju czynnej służby wojskowej, o którym mowa w art. 59, a także zdolność do odbywania służby w obronie cywilnej oraz służby zastępczej;
kategoria B – czasowo niezdolny do czynnej służby wojskowej, co oznacza przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekłe stany chorobowe, które w okresie do dwudziestu czterech miesięcy od dnia badania rokują odzyskanie zdolności do służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju;
kategoria D – niezdolny do czynnej służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju, z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych dla terytorialnej służby wojskowej;
kategoria E – trwale i całkowicie niezdolny do czynnej służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Pobór do wojska – niezgłoszenie się do jednostki wojskowej

Powołanie do wojska oznacza konieczność stawienia się w jednostce wojskowej. Brak stawiennictwa bez usprawiedliwienia swojej nieobecności może stanowić przestępstwo określone w art. 144 §1 Kodeksu Karnego. W myśl tego przepisu: „Kto, będąc powołanym do pełnienia czynnej służby wojskowej, nie zgłasza się do odbywania tej służby w określonym terminie i miejscu podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.” W celu uzyskania szerszych informacji dotyczących odpowiedzialności karnej i prawa karnego, zapraszam do zakładki Adwokat Gdańsk – sprawy karne.

Czy będzie obowiązkowy pobór do wojska?

W ostatnim czasie pojawia się wiele pytań o to, czy przywrócony zostanie obowiązkowy pobór do wojska. Biorąc pod uwagę deklaracje polityków, przymusowy pobór do wojska jest na chwilę obecną mało prawdopodobny. Minister Obrony Narodowej, Mariusz Błaszczak, zapytany o przymusowy pobór do wojska odpowiedział:

Nie zakładamy przywrócenia obowiązkowego poboru. Uważamy, że poprzez te różnego rodzaju zachęty, poprzez różnego rodzaju programy, skłonimy młodych ludzi do tego, żeby służyli w Wojsku Polskim. Przypominam, że utrzymujemy terytorialną służbę wojskową, a więc jest cała gama możliwości służenia Polsce, każdy, kto będzie chciał, może skorzystać

Powszechna mobilizacja i czas wojny

Zgodnie z art. 109 ustawy o powszechnym obowiązku obronnym RP, w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny osoby uznane za zdolne do służby wojskowej, niezależnie od ich przeznaczenia, mogą być w każdym czasie powołane do czynnej służby wojskowej.

Uwaga – artykuł jest zgodny ze stanem prawnym aktualnym na dzień publikacji wpisu.

Więcej informacji na temat powszechnego obowiązku obrony znajdziesz w najnowszych artykułach na blogu:

[28.02.2022r.] Powszechny obowiązek obrony – jak można go wypełnić?

[26.02.2022r.] Powszechna mobilizacja wojskowa w Polsce 2022