Żółta strefa – Czy musimy nosić maseczki?
Żółta strefa – Czy musimy nosić maseczki?
10 października 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (dalej: „Rozporządzenie o nakazach”). Z treści rozporządzenia wynika, że cały obszar Polski nieobjęty „obszarem czerwonym” staje się „obszarem żółtym”, w którym obowiązuje nakaz zakrywania ust i nosa.
§ 27. Rozporządzenia o nakazach
1. Do odwołania nakłada się obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110, 284, 568, 695, 1087 i 1517), ust i nosa.
Czy nakaz zakrywania ust i nosa obowiązuje?
Sposób ustanowienia nowych nakazów i zakazów nie różnił się od tego, w jaki zostały ustanowione poprzednie nakazy. Jest on więc także nieprawidłowy. Oznacza to, że mandat za brak maseczki może zostać skutecznie zakwestionowany przed sądem. Podobnie jak wprowadzane w poprzednich rozporządzeniach, również i najnowszy nakaz noszenia maseczek został wprowadzony bezprawnie, z naruszeniem przepisów Konstytucji. Co więcej, zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych, obowiązek stosowania środków profilaktycznych takich jak noszenie maseczek może być nałożony wyłącznie względem osób chorych i podejrzanych o zachorowanie, nie zaś na wszystkich obywateli niezależnie od stanu ich zdrowia.
Abstrahując od powyższych nieprawidłowości, wskazać należy, że samo Rozporządzenie o nakazach przewiduje kilka wyjątków od nakazu noszenia maseczek. W sytuacjach opisanych poniżej, możemy być pewni, że nie poniesiemy żadnych konsekwencji za brak maseczki – takich jak na przykład nieprzyjemne spotkanie z policjantem, czy strażnikiem miejskim. Samo Rozporządzenie o nakazach wyłącza pewne miejsca i osoby spod obowiązku noszenia maseczek.
Jakich miejsc nie dotyczy obowiązek noszenia maseczek?
Nie poniesiemy żadnych konsekwencji za brak maseczki przebywając na terenie:
- lasu,
- parku,
- zieleńca,
- ogrodu botanicznego,
- ogrodu zabytkowego,
- rodzinnych ogródków działkowych,
- plaży.
Kogo nie dotyczy obowiązek noszenia maseczek?
Wśród wyjątków od nakazu noszenia maseczek znajdziemy między innymi:
- uczniów i dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym oraz osoby zatrudnione w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oświatowej – na ich terenie, chyba że dyrektor placówki postanowi inaczej.
- osoby znajdujące się w samochodzie, ale tylko jeśli porusza się nim lub przebywa w nim:
- jedna osoba,
- osoby wspólnie zamieszkujące lub gospodarujące,
- jedna osoba i dziecko do lat 5.
Czy muszę przedstawiać zaświadczenie o przeciwwskazaniach zdrowotnych do noszenia maseczki?
Nie. Tu po raz kolejny winne jest niedbale tworzone prawo. Osoby, które mają przeciwwskazania zdrowotne do noszenia maseczek, zobligowane są do przedstawienia zaświadczenia lekarskiego lub innego dokumentu potwierdzającego całościowe zaburzenia rozwoju, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim lub trudności w samodzielnym zakryciu lub odkryciu ust lub nosa.
Dokument przedstawiamy na żądanie Policji, straży gminnej (miejskiej) czy straży ochrony kolei.
O ile nie zawsze osoba o przeciwwskazaniach zdrowotnych do noszenia maseczki posiada odpowiednie zaświadczenie, to mniejszym problemem powinno być przedstawienie „innego dokumentu”. Należy zwrócić uwagę, iż nie chodzi tu o „dokument urzędowy”, a o zwykły dokument, którym jest jakikolwiek nośnik informacji w którym zapisana będzie treść potwierdzająca przeciwwskazania do noszenia maseczek. Nie wymaga się zatem, by ów „inny dokument” był wystawiony przez organ państwowy lub lekarza.
Art. 77 Kodeksu cywilnego [Definicja dokumentu]
Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.Art. 115 Kodeksu karnego [Dokument]
§ 14 Dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.
Gdyby zaś prawodawca wymagał przedstawienia dokumentu urzędowego, to powinien wyraźnie wskazać w przepisie, że chodzi o dokument urzędowy, którego legalna definicja jest inna:
Art. 244 Kodeksu postępowania cywilnego [Dokument urzędowy]
§ 1. Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.Art. 76 Kodeksu postępowania administracyjnego [Dokumenty urzędowe]
§ 1. Dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.
Pamiętajmy również, że wyżej opisany inny dokument powinniśmy przedstawić jedynie Policji, straży miejskiej i straży ochrony kolei.
Czy muszę przyjmować mandat za brak maseczki?
Nie, mandatu za brak maseczki możemy nie przyjąć. Sprawa wówczas może zostać skierowana do właściwego sądu rejonowego. Właśnie z tego typu sytuacja mieliśmy do czynienia w przypadku wyroku sądu rejonowego w Kościanie. Należy jednak pamiętać, że w Polsce nie obowiązuje prawo precedensu znane z państw systemu common law (USA, UK). Oznacza to, że w innym sądzie może zapaść inne orzeczenie, od którego oczywiście złożyć będzie można apelację.
Co zrobić jeśli dostanę mandat za brak maseczki?
Na wniosek osoby ukaranej, sąd uchyli prawomocny mandat karny, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie. Tak więc uchylenie mandatu jest możliwe, jeśli udowodnimy przed sądem, że dany czyn nie wypełnia znamion wykroczenia.
Art. 101. Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia [Uchylenie prawomocnego mandatu karnego]
§ 1. Prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie (…) Uchylenie następuje na wniosek ukaranego, jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu lub na wniosek organu, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, albo z urzędu.